THẾ GIỚI TRÀ & CÀ PHÊ

Rất nhiều người uống cà phê mỗi ngày để giúp họ tỉnh táo vào buổi sáng hoặc giúp họ thoát khỏi tình trạng uể oải vào buổi chiều. Nhưng loại đồ uống này có thể mang lại nhiều lợi ích hơn. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nó có thể tốt cho bạn theo những cách khác, đặc biệt là cho gan.

Theo Healthline, một số nghiên cứu cho thấy cà phê có thể hỗ trợ sức khỏe của gan và bảo vệ chống lại bệnh tật. 

Ví dụ, một nghiên cứu chỉ ra rằng uống nhiều hơn hai tách cà phê mỗi ngày có liên quan đến tỷ lệ sẹo gan và ung thư gan thấp hơn ở những người mắc bệnh gan. Một nghiên cứu khác cho thấy những người càng uống nhiều cà phê thì nguy cơ tử vong do bệnh gan mãn tính càng thấp.

Đâu là loại đồ uống tốt cho gan bạn không thể bỏ qua? (Ảnh minh họa: K.L).

Một nghiên cứu gần đây cho thấy tiêu thụ cà phê có liên quan đến việc giảm độ cứng của gan. Đây là thước đo mà các chuyên gia chăm sóc sức khỏe sử dụng để đánh giá tình trạng xơ hóa, sự hình thành mô sẹo trong gan.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người uống cà phê có thể giảm nguy cơ mắc ung thư gan, ung thư nội mạc tử cung, sẹo gan, xơ gan, bệnh gan nhiễm mỡ không liên quan đến rượu… 

Nếu bạn đã có vấn đề với gan, cà phê có thể là một lựa chọn hữu ích. Nghiên cứu cho thấy uống cà phê với một lượng vừa phải, thường là từ 1 đến 3 cốc mỗi ngày, có thể làm chậm các tình trạng sẹo gan, xơ gan, viêm gan B và C, bệnh gan nhiễm mỡ không liên quan đến rượu

Công dụng của cà phê với sức khỏe của gan

Ngoài caffeine, cà phê còn có hơn 1.000 chất hóa học. Các bác sĩ vẫn đang cố gắng tìm hiểu xem cơ thể làm gì với chúng để khiến cà phê trở nên hữu ích. 

Khi cơ thể bạn tiêu hóa caffeine, nó sẽ tạo ra một chất hóa học gọi là paraxanthine làm chậm sự phát triển của mô sẹo liên quan đến xơ hóa. Điều đó có thể giúp chống ung thư gan, xơ gan do rượu, bệnh gan nhiễm mỡ không liên quan đến rượu và viêm gan C.

Hai hóa chất trong cà phê, kahweol và cafestol, có thể giúp chống ung thư. Các bác sĩ không chắc tác dụng của nó mạnh đến mức nào.

Tuy nhiên, một số cho rằng uống một lượng cà phê không đường vừa phải có thể có tác dụng khi kết hợp cùng với các phương pháp điều trị chính cho loại ung thư gan phổ biến nhất, ung thư biểu mô tế bào gan. 

Axit trong cà phê có thể có tác dụng chống lại virus gây bệnh viêm gan B. Một nghiên cứu cho thấy cà phê không chứa caffein cũng có thể mang lại lợi ích tương tự.

Trong một nghiên cứu, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng nguy cơ mắc bệnh xơ gan giảm 44% nếu bạn uống 2 cốc cà phê mỗi ngày và giảm đến 65% nếu là 4 cốc mỗi ngày.

Không nên uống quá nhiều cà phê, không uống liên tục trong một ngày (Ảnh minh họa: News Medical).

Cần lưu ý gì khi uống cà phê?

Dù vậy, TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho rằng thông tin trong nghiên cứu trên chỉ mang tính chất tham khảo vì mới chỉ nghiên cứu trên một nhóm đối tượng nhỏ. Hơn nữa cà phê cũng là một dạng kích thích không khuyến khích uống quá nhiều, uống liên tục trong một ngày.

Cụ thể, một người bình thường có thể uống khoảng 250-400mg cafein (tương đương 2-3 ly) một ngày. 

Một số nhóm đối tượng như người mắc các bệnh lý mãn tính (tim mạch, đang bị rối loạn nhịp tim…) trước khi dùng thì phải hỏi ý kiến bác sĩ. Lý do cà phê có thể làm tăng nhịp tim, nhịp thở, có thể gây kích thích ở đường tiêu hóa, buồn nôn, đau dạ dày… hoặc làm tăng nhu động ruột.

BS Hưng cho biết thêm, việc uống cần được kiểm soát phù hợp với sức khỏe, thể trạng, bệnh tật của từng người. Có người uống cà phê để sảng khoái nhưng có người uống mất ngủ. Người đang bị mất ngủ, lo âu nếu uống cà phê sẽ rất nguy hiểm.

Tương tự, người mắc các bệnh tim mạch uống cà phê sẽ làm tăng nhịp tim, rối loạn nhịp tim…

Trong khi đó, người Việt chưa có thói quen đi khám sức khỏe định kỳ, nên có thể không biết bản thân đang có bệnh tiềm ẩn. Nếu sử dụng quá nhiều các chất kích thích như rượu, bia, cà phê …thì rất nguy hiểm.

Phụ nữ có thai cũng nên thận trọng khi uống cà phê chứa caffeine. Cần lưu ý rằng cà phê đã khử caffeine vẫn chứa cafein. Một tách cà phê bình thường có thể chứa 75 đến 165 mg caffeine, trong khi cà phê khử cafein chứa trung bình 2-7mg. 

Chế độ ăn uống bảo vệ gan

Một nghiên cứu mới đây tại Trung Quốc đã cho thấy một số kết quả thú vị về chế độ ăn bảo vệ gan. Theo đó, chế độ ăn dựa trên rau ở nam giới và chế độ ăn dựa trên trái cây ở nữ giới có tác dụng bảo vệ khỏi nguy cơ ung thư gan.

Những phát hiện cập nhật này có thể hướng dẫn các hoạt động y tế công cộng để phòng ngừa ung thư gan ban đầu.

Nhưng nếu bạn không phải là người thích ăn trái cây và rau quả thì sao? Tin tốt là cà phê có thể là một thành phần dinh dưỡng khác cần cân nhắc.

Vai trò của cà phê đối với sức khỏe gan

Theo Medriva, nghiên cứu gần đây đã tiết lộ mối liên hệ đáng ngạc nhiên giữa việc tiêu thụ cà phê và sức khỏe gan. Cà phê dường như có tác dụng bảo vệ gan, giảm nguy cơ mắc các bệnh về gan như xơ gan, bệnh gan nhiễm mỡ và ung thư gan.

Cà phê rất giàu chất chống oxy hóa và các hợp chất hoạt tính sinh học khác giúp giảm viêm gan và stress oxy hóa, thúc đẩy quá trình phân hủy và loại bỏ các độc tố có hại ra khỏi cơ thể.

Các hợp chất như kahweol và cafestol, axit chlorogen, caffeine và melanoidin đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe gan. 

Theo nghiên cứu này, những người tiêu thụ ít nhất 3 tách cà phê mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh gan mãn tính thấp hơn.

Những phát hiện này nhấn mạnh những lợi ích sức khỏe tiềm tàng của cà phê, bao gồm các đặc tính chống oxy hóa và ảnh hưởng của nó đối với men gan. Ý nghĩa của các khuyến nghị về sức khỏe cộng đồng là rất đáng kể.

Lương y Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam, cho biết thêm, một nghiên cứu được công bố trên Archives of Internal Medicine trước đó cũng cho thấy việc tăng tiêu thụ cà phê có liên quan đến tỷ lệ tiến triển bệnh gan thấp hơn ở những người bị viêm gan C.

Trên thực tế, hội chứng gan do rượu đã giảm 20% khi uống một tách cà phê mỗi ngày. Nghiên cứu khác cho thấy cà phê cũng có thể bảo vệ chống lại bệnh xơ gan, bao gồm cả xơ gan do rượu.

Tuy nhiên, trong khi tiêu thụ cà phê vừa phải có liên quan đến việc cải thiện sức khỏe gan, thì việc uống quá nhiều có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng thể.

Lợi ích sức khỏe và rủi ro của cà phê

Một nghiên cứu khác gần đây với hơn 400.000 người tham gia cho thấy những người uống cà phê giảm 21% nguy cơ mắc bệnh gan. Những lợi ích sức khỏe tiềm ẩn của cà phê bao gồm đặc tính chống oxy hóa và vai trò của nó trong việc giảm viêm.

Những người uống cà phê thường xuyên có thể có nguy cơ mắc một số loại ung thư thấp hơn, bao gồm nguy cơ phát triển ung thư gan thấp hơn 20% và nguy cơ phát triển ung thư đại trực tràng thấp hơn 10% đối với những người uống ít nhất hai tách cà phê mỗi ngày. 

Tiêu thụ cà phê cũng có liên quan đến việc tăng hạnh phúc, sự tỉnh táo, tập trung, năng lượng và hiệu suất thể thao, đồng thời có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng khác, bao gồm tiểu đường túyp 2, bệnh tim mạch và đột quỵ.

Cà phê không chỉ chứa nhiều caffeine mà còn giàu chất chống oxy hóa và chứa một lượng nhỏ một số vi chất dinh dưỡng mà cơ thể chúng ta cần. 

Tuy nhiên, không phải tất cả các khía cạnh của việc tiêu thụ cà phê đều có lợi. Nó có thể làm trầm trọng thêm sự lo lắng và mất ngủ ở một số cá nhân. 

Và mối quan hệ giữa tiêu thụ cà phê và giảm nguy cơ ung thư là dựa trên nghiên cứu quan sát, cần nhiều nghiên cứu hơn để thiết lập mối quan hệ một cách thuyết phục và xác định lượng tiêu thụ cà phê tối ưu để phòng ngừa ung thư.

Các nhà khoa học tiếp tục khám phá những lợi ích sức khỏe cũng như rủi ro của việc tiêu thụ cà phê, đặc biệt là tác động của nó đối với sức khỏe gan. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là mặc dù cà phê có thể mang lại một số lợi ích bảo vệ nhưng nó nên được tiêu thụ ở mức độ vừa phải và là một phần của chế độ ăn uống cân bằng, bổ dưỡng. 

Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi đáng kể nào đối với chế độ ăn uống hoặc lối sống của bạn, đặc biệt nếu bạn đang có bệnh nền.

Theo Lương y Giang, hầu hết các chuyên gia sức khỏe khuyên chúng ta nên uống 1-2 tách cà phê mỗi ngày, không nên uống quá 500mg caffeine mỗi ngày, tức là khoảng 5 tách cà phê thông thường.

Đối với phụ nữ mang thai, lượng này ít hơn, khoảng 200mg mỗi ngày hoặc ít hơn. Nhiều phụ nữ mang thai có thể kiêng hoàn toàn để giảm thiểu nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn từ cà phê.

Ngoài ra, hạn chế cho thêm đường, sữa đặc, kem béo vào cà phê để không làm tăng lượng calo. Để tăng hương vị của cà phê một cách lành mạnh, chúng ta có thể sử dụng cỏ ngọt stevia, sữa hạt, quế và một chút muối.